Η 10η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας ώστε ο κόσμος να ευαισθητοποιηθεί για την σπουδαιότητά της.
Στις μέρες μας, φυσικά είναι εύκολο να κάνεις μία απλή αναζήτηση και να βρεις και τον ορισμό της αλλά και περισσότερες λεπτομέρειες για τις ψυχικές ασθένειες.
Αυτή η ευκολία στην πληροφορία ακόμα δεν μάς έχει κάνει να μιλάμε με ειλικρίνεια και ανοιχτά για αυτήν ώστε να μειώσουμε και το στίγμα που κουβαλάει όποιος αντιμετωπίζει μία ψυχική ασθένεια.
Επιπλέον, μπορεί συνεχώς να διαδίδεται ότι η ψυχική υγεία είναι το ίδιο σημαντική με την σωματική, αλλά ακόμα οι περισσότεροι δεν το ενστερνίζονται πλήρως.
Και μιας όλα αυτά μοιάζουν πολύ θεωρητικά θα σου αναφέρω κάποια νούμερα που δείχνουν την πραγματικότητα και στη συνέχεια θα σου πω τι θα ήθελα κάποιος να μου έχει πει νωρίτερα για την ψυχική υγεία.
1 στους 4 ανθρώπους θα βιώσει κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας κάποια στιγμή στη ζωή του. Επομένως, οι ψυχικές ασθένειες δεν είναι τόσο σπάνιες και τόσο μακριά από την ζωή μας.
3 στις 4 ψυχικές ασθένειες ξεκινούν κατά την παιδική μας ηλικία. Επομένως, είναι αναγκαία η ενημέρωση από μικρή ηλικία για την ψυχική υγεία.
Δηλαδή, όπως ένα παιδάκι μαθαίνει για το πώς να προστατεύει την σωματική του υγεία θα έπρεπε να αντίστοιχα να ενημερώνεται και για την ψυχική του.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει επισημάνει ότι το στρες πλέον θεωρείται ως παγκόσμια επιδημία.
Κάθε χρόνο τα παραπάνω νούμερα αυξάνονται δραματικά και δε μας δίνουν το περιθώριο παρά να καταλάβουμε τη σημασία της τόσο για εμάς αλλά και για τους ανθρώπους που αγαπάμε γύρω μας.
Τι είναι όμως, η ψυχική υγεία;
Η ψυχική υγεία συμπεριλαμβάνει την συναισθηματική, ψυχολογική και κοινωνική ευημερία μας.
Με απλά λόγια σχετίζεται με το πώς νιώθουμε, σκεφτόμαστε και δρούμε.
Άρα, έχει μεγάλο αντίκτυπο σε όλες τις πτυχές της ζωής μας και δεν θα μπορούσαμε παρά να βρίσκουμε τρόπους να την ενισχύουμε και όχι να την αγνοούμε. Βλέπεις είμαστε τόσο απασχολημένοι με άλλα πράγματα που πολλές φορές δεν ασχολούμαστε μαζί της ή δεν έχουμε πλήρη γνώση για αυτήν.
Τι θα ήθελα να μου είχαν πει νωρίτερα για την ψυχική υγεία…
Η ψυχική υγεία δεν έχει δύο άκρα και δύο σταθμά
Πέρασαν πολλά χρόνια που θεωρούσα ότι υπάρχουν μόνο δύο άκρα στον κόσμο της ψυχικής υγείας, το ένα είναι αυτοί που έχουν βρει την ισορροπία και ευεξία σε όλα τα κομμάτια της ζωής τους και αυτοί που αντιμετωπίζουν κάποιες ψυχικές ασθένειες.
Δε με είχε ενημερώσει κανείς ότι υπάρχουν και τα ενδιάμεσα.
Κι ότι ουσιαστικά, όπως προσέχουμε την διατροφή μας, έτσι γίνεται και με την ψυχική υγεία μας, είναι μία συνεχής διαδικασία. Επίσης, κανένας δε με είχε ενημερώσει ότι κάποια στιγμή μπορεί να αντιμετωπίσω και εγώ κάποια ψυχική ασθένεια κι αυτό είναι απολύτως εντάξει.
Η ψυχική υγεία δεν αφορά μόνο τους “άλλους”
Με είχαν μάθει ότι υπάρχει ο τρελός του νησιού, ότι υπάρχει το παιδί στο σχολείο που το μυαλό του δεν πάει και τόσο καλά και οι ταμπέλες αυξάνονταν για τους γύρω μου.
Ποτέ όμως κανένας δε μου μίλησε ανοιχτά για το τι συνέβη σε αυτούς τους ανθρώπους και πόσο δύναμη ψυχής είχαν μέσα τους.
Επίσης, πάντα πίστευα ότι η ψυχική υγεία αφορά τους άλλους, έμαθα να μιλάω περισσότερο για τους άλλους παρά για τη δική μου ψυχική υγεία.
Είναι γεγονός ότι από την φύση μας, μας είναι πιο βολικό να παρατηρούμε τους άλλους παρά τον ίδιο μας τον εαυτό.
Η σημασία της αποδοχής ότι κάποιες φορές δεν είμαστε οκ
Ψάχνοντας την δική μου ψυχική ισορροπία, μετά από πολλά χρόνια συνειδητοποίησα ότι το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου που με ταλαιπωρούσε για πολλά χρόνια ήταν συνδεδεμένο με το στρες μου.
Κι ενώ στην αρχή μου προκαλούσε ακόμα μεγαλύτερο φόβο, άρχισα να το αποδέχομαι και πλέον για μένα είναι μία υπενθύμιση όποτε με θυμάται ότι κάτι έχω παραμελήσει μέσα μου.
Ο δρόμος είναι μοναδικός για τον καθένα
Όπως ανέφερα και στην αρχή, θεωρούσα ότι η ψυχική υγεία έχει μόνο δύο άκρα και δεν υπάρχει το ενδιάμεσο και προσπαθούσα να αντιγράψω τεχνικές που άλλοι χρησιμοποιούσαν για να είμαι «ψυχικά υγιής».
Έτσι, οδηγήθηκα σε μία εξουθένωση, αφού άρχισα να κάνω διαλογισμό, yoga, να διαβάζω βιβλία αυτοβελτίωσης και πάλι όλα αυτά έμοιαζαν αρκετά ξένα και προγραμματισμένα για έμενα.
Όταν απελευθερώθηκα από αυτά τα κατεστημένα κι άκουσα πραγματικά τις ανάγκες μου, κατάλαβα πώς χρειάζεται να δέχομαι τις διαφορετικές ψυχικές μου καταστάσεις και να βρω τον δικό μου μοναδικό δρόμο.
Κάποιες φορές μπορεί το τρέξιμο να με βοηθάει, κάποιες άλλες η ζωγραφική και κάποιες άλλες η yoga και μπορεί στα επόμενα χρόνια να αλλάξουν ριζικά οι ανάγκες μου και οι δραστηριότητες που βοηθούν την ψυχική μου υγεία.
Το να ζητάς βοήθεια είναι πράξη δύναμης και όχι αδυναμίας
Επιπλέον, έμαθα να ζητάω βοήθεια όταν βρίσκομαι σε αδιέξοδο, είτε από το κοντινό μου περιβάλλον είτε από ειδικούς κι αυτό ίσως είναι και το πιο ανακουφιστικό.
Όταν μπορείς να μιλήσεις ανοιχτά για την ψυχική σου υγεία, χωρίς δισταγμούς. Αλλά, έμαθα και να δίνω απλόχερα την βοήθειά μου, όταν οι άλλοι μου το ζητάνε.
Μικρά πράγματα κάνουν την διαφορά
Τέλος, κατάλαβα ότι μικρά πράγματα στην καθημερινότητά μου είναι αυτά που ενισχύουν την ψυχική μου υγεία, όπως:
- Το τηλέφωνο που μπορεί να μην σηκώσω όταν νιώθω ότι μπορεί να διακυβεύεται η δική μου ψυχική ισορροπία.
- Τα “ναι” μου και τα “όχι” μου!
- Το νερό που θα πιώ μετά τον καφέ μου επειδή είναι πράξη αυτοφροντίδας.
- Το μοίρασμα των σκέψεων μου με τους αγαπημένους μου. Κι άλλα πολλά!
Όλα αυτά θα ήθελα να τα γνώριζα πολύ νωρίτερα για να μπορώ να βοηθάω τους γύρω μου πολύ περισσότερο αλλά και τον εαυτό μου.
Μέσα από το δικό μου ταξίδι κατάλαβα την σπουδαιότητα να ακούμε ο ένας τον άλλον χωρίς κριτική.
Να έχουμε ανθρώπους δίπλα μας που ακόμα κι αν δεν καταλαβαίνουν απόλυτα τι συμβαίνει να είναι συμπονετικοί.
Κι όπως μας έχει διδάξει κι ο μικρός πρίγκιπας: Οι άνθρωποι δεν χρειάζονται πάντα συμβουλές. Μερικές φορές το μόνο που χρειάζονται είναι ένα χέρι για να κρατηθούν, ένα αυτί να τους ακούσει και μια καρδιά που να μπορεί να τους καταλάβει!
MSc Business Psychology
Πιστοποιημένη Life Coach,
Παναγιώτα Γιδοπούλου
